Art. 34 - Obywatelstwo polskie - Rzecznik Praw Obywatelskich

1. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa polskiego określa ustawa.
2. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie.

CO TO ZNACZY?

Wszystkie polskie konstytucje posługiwały się pojęciem obywatelstwa w kontekście określania praw i wolności jednostki. W Konstytucji z 1997 roku odróżniono wyraźnie prawa człowieka od praw obywatela. W związku z tym koniecznym okazało się określenie w rozdziale drugim przesłanek posiadania obywatelstwa.

Artykuł 34 wskazuje trzy główne zasady:

• zasadę krwi (obywatelstwo nabywa się poprzez urodzenie przez obywateli RP, gdy przynajmniej jedno z rodziców posiada obywatelstwo polskie),
• zasadę dopuszczalności innych dróg (określonych w ustawie),
• zasadę trwałości obywatelstwa (nie można go utracić inaczej niż poprzez zrzeczenie się go).

Konstytucja wyklucza możliwość pozbawienia obywatelstwa bez zgody obywatela. Historycznie jest to niezwykle istotne rozwiązanie, ponieważ w Polsce utrata obywatelstwa stosowana była jako forma kary lub represji zazwyczaj w kontekście politycznym.

Warto przypomnieć tu, że obywatelom polskim – tak jak wszystkim obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej – przysługuje także obywatelstwo europejskie.